ÖLÜMLÜ KAZA TAZMİNATI
ÖLÜMLÜ KAZA TAZMİNATI
Trafik kazası sonucunda ölen kişinin trafik kazasının işlenmesinde herhangi bir kusuru olmadığı durumlarda ölen kişinin yakınları trafik kazasına neden olan kişiden tazminat talep etme hakkına sahiptir .
Trafik kazası sonucunda kişinin ömür boyunca çalışamayacak hale gelmesi de ölümlü trafik kazası adı altında yer alır .
Ölen kişinin yakınlarının isteyeceği tazminat genel olarak maddi tazminat ve manevi tazminat olarak ikiye ayrılmaktadır .
Ölümlü kazalarda tazminat ilk olarak trafik kazasını yapan şoföre karşı açılır . Fakat trafik kazasına neden olan şoför bir şirket çalışanıysa o şirkete karşı da dava açılabilir . Bu tazminat türünde davayı açmaya yetkili kişiler ise ölen kişinin birinci dereceden yakınlarıdır .
YARALANMA TAZMİNATI
Trafik kazası sonucunda kişide yaralanma olması durumunda ise mağdur olan , yaralanan kişinin kusurunun olmaması ya da az kusurunun olması durumlarında trafik kazasına neden olan ya da kazanın oluşmasında kusuru daha büyük olan kişiden tazminat talep edebilir . Bu tazminatın amacı mağdur olan , yaralanan kişinin mağduriyetini giderebilmektir .
Karayolları Trafik Kanunu Madde 97’de trafik kazası sonucunda zarar gören kişi zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde doğrudan doğruya sigortacıya karşı da dava açılabilir hükmü yer almaktadır .
Trafik kazası sonucunda yaralanan kişinin isteyeceği tazminat tutarının belirlenmesinde bazı kriterle göz öne alınmaktadır . Buna göre mağdur olan , yaralanan kişini aylık gelir , yaşı , kazadaki kusur oranı ve kaza sonucunda oluşan sakatlanmasının derecesi gibi ölçütler dikkate alınır .
TAYYİP TAŞKAN
İHTİYARİ MALİ MESULİYET SİGORTASI
İHTİYARİ MALİ MESULİYET SİGORTASI NEDİR?
Normal yaşamda meydana gelecek bir trafik kazası sonucu oluşan hasarların karşılanması noktasında kimi durumlarda trafik sigortasının söz konusu limitini aştığını ve fazlasıyla zorladığını görebiliriz. Bu limit aşmanın çoğu zaman maddi olarak ele alınmasının yanında hayati durumlar için de söz konusu olduğu durumların varlığını göz ardı edemeyiz. Bu durumlar göz önüne alındığında gerçekleşen bir trafik kazasında hasar veya kusur bulunan hallerde hasara neden olan kusurlu kişinin veya kişilerin kendilerinin karşılamaması için bu hasarları karşılaması için yapmış oldukları bir sigortadır yani kısaca İhtiyari Mali Mesuliyet bir sigorta çeşidi olarak önümüze çıkmaktadır. Bu sigorta çeşidini genellikle kasko poliçelerine ek bir şekilde yaptırabilmekle beraber trafiğe çıkan her aracın ve araç sahibinin yaptırması gereken zorunlu trafik sigortasının karşılayamadığı veya karşılama yükümlülüğü kapsamının dışında bulunan hallerdeki karşılanması gereken hasarları kendi poliçesinde belirlenmiş sınırlar dahilinde karşılamakta olan bir sigorta türüdür. Bu sigorta türü aynı zamanda sigortalı olan kişiyi hem haklı taleplere karşı hem de haksız taleplere ve iddialara karşı koruma yükümlülüğü bulunan bir sigortadır. Sigorta bu kapsamlı yönüyle sigorta yaptıracak kişilerin tercih etmesini kolaylaştırmaktadır. İhtiyari mali mesuliyet sigortası yalnızca ülke içinde yani Türkiye sınırları içerisinde geçerli olan bir sigorta türü olmakla beraber bu sigortanın şartları ve kapsadığı sorumlulukların içinde manevi tazminat durumları da yer almaktadır fakat manevi hasarlar maddi hasarlar gibi net ve kolay bir şekilde ölçülemeyeceği için ayrı olarak teminatlarda yer almalı ve belirtilmiş olmalıdır. Doğal olarak teminatlarında manevi tazminatı belirten sigortalarda ekstra bir durum olmasından kaynaklı olarak maddi farklılıklar da ortaya çıkmaktadır. Hukukta yapılacak olan her sözleşme gibi İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası sözleşmesi ve şartları da sigortacı taraf tarafından sigorta yaptıran kişiye açık ve belirli şekilde anlatılmalı ve tüm durumlar sigorta yaptıracak kişiye açıklanmalıdır. Daha kapsamlı olarak bu sigortaya yaklaşacak olursak incelediğimizde sigortanın söz konusu aracın sahibinin 3. kişilere verdiği zararları karşıladığını Bunun dışında trafik kazası sebebiyle oluşturulmuş olan fiziki ya da maddi hasarların zorunlu trafik sigortası tarafından karşılanmayan zorunlu trafik sigortası kapsamına girmeyen durumlarının karşılanmasını sağlayan bir sigorta olduğunu söyleyebiliriz. Bu sebeplerden kaynaklı İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortasının zorunlu trafik sigortasına göre çok daha kapsamlı bir sigorta türü olduğunu ve sigortalı kişiye tıpkı zorunlu trafik sigortası gibi sigortalı oldukları sürece bu sigortadan yararlanıp destek alarak trafik kazası ya da sigorta kapsamına giren bir olayla ilgili yarar sağlar. Bu kapsamı nedeniyle İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası sigortalı kişi tarafından oldukça kapsamlı ve kurtarıcı bir sigorta olarak görülmektedir. Bu sigorta kapsamında 3. Kişilerin ölümü, yaralanması ya da sağlık yapılarının bozulması ya da ‘’şey’’lerine yani mallarına gelen zarar kapsamında bu zarara yol açan sigortalının İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında mevzuat hükümlerinin incelenerek ve mevzuatın dışına çıkılmayacak şekilde karşılanabilmektedir.
İHTİYARİ MALİ MESULİYET SİGORTASI VE ZORUNLU TRAFİK SİGORTASI
Zorunlu trafik sigortasının trafik kazalarında yalnızca maddi hasarları gidermesi ve kapsam olarak yeterince geniş olmaması fakat İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortasının zorunlu trafik sigortasına göre kapsam olarak çok daha geniş ve maddi hasarların yanına manevi ve fiziki hasarları da onarması ikisi arasında bu yönden yani esasında kapsam yönünden önemli bir fark içermesine yol açarken iki sigortada da yararlanan sigortalı sigorta süresi boyunca yararlanabilmektedir ve İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası kasko sigortasının ek teminatıyla yapılabildiğinden o da zorunlu trafik sigortası gibi 1 yıllıktır farklılıklara rağmen bu yönlerden de ortak özellikler barındırırlar.
İHTİYARİ MALİ MESULİYET SİGORTASINDAN NASIL YARARLANILIR?
Sigortalı şahıs zorunlu trafik sigortasını yaptırdıktan sonra gerçekleşmiş ve içerisinde bulunduğu trafik kazası durumunda bu zorunlu trafik sigortasının karşılama yapmayacağı ve kapsamı içine almadı hasar ve kusur durumlarında limit olarak en az 5 iş günü içerisinde durumunu sigorta şirketine bildirmesi gerekir. İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası her bir araç başına teminat sunmakta olmakla beraber motorlu araçların karışmış olduğu kazalarda hasar ve zararların tazmini ile ilgili talepler karşılığında zarar görmüş olanın zarar ve kusur sahibi olan yani tazminat yükümlülüğü bulunan kişinin öğrenmiş olduğu tarihten itibaren başlamakla birlikte 2 yıl ve herhalde kaza gününden itibaren 10 yıl içinde başvuru yapmakla yükümlü olup aksi takdirde durum zamanaşımına uğrayacaktır.
HÜSEYİN DOĞAN
İKAME ARAÇ BEDELİ
İKAME ARAÇ NEDİR?
İkame araç; aracın kaza yapması sonucunda eksper tarafından objektif olarak yapılan incelemeye göre, almış olduğu hasar nedeniyle trafiğe çıkamamasına karar verilmesi sonucunda aracın sahip olduğu sigorta kuruluşunun sigorta sahibi kişiye kullanması amacıyla verdiği araçtır. İkame edilen aracın sigorta edilen araca yakın özelliklere sahip olması gerekmektedir. Sigorta şirketinin hasarlı araca uygun ikame aracı verememesi durumunda kişi hasarlı araca uygun bir araç kiralayabilir ve gerekli olan tüm masrafları sigorta kuruluşuna yönlendirebilir( Fatura karşılığında). Küçük hasarın durumunda trafiğe çıkamama durumu söz konusu olmadığından ikame araç tesis edilmez.
İKAME ARAÇDAN YARARLANABİLMEK İÇİN YERİNE GELMESİ GEREKEN ŞARTLAR NELERDİR?
İkame araç hizmetinden yararlanabilmek için bazı şartların yerine gelmesi gerekmektedir. Bu şartlar sigorta şirketleri tarafından belirlenir. Genel şartlar olarak aşağıdaki maddeler sayılabilir:
1-Aracın kaza yapması sonucunda ortaya çıkan hasar bağımsız bir eksper tarafınca onaylanmış olası gerekmektedir.
2- Hasar gören aracın yirmi dört saat içerisinde tamir edilemiyor olması gerekmektedir.
3- Aracın seyir halindeyken hasara uğramalıdır. Durağan halde veya park halinde kazanın olmaması gerekmektedir.
4- Eksper ile aracı tamir edecek olan servisin anlaşmaları gerekmektedir. Anlaşmaları halinde araç servise verilir. Eğer anlaşamazlarsa konu sigorta kuruluşuna gider.
5- Verilen süreden önce araç tamir edilirse ikame aracın geri verilmesi gerekmektedir.
Sigortaya sahip sürücülerin, her sigorta kuruluşunda değişebilmekle beraber genellikle yılda bir ya da iki defa ikame araç talebinde bulunmaları mümkündür.
İkame araç bedeli bilirkişi tarafından piyasa göz önüne alınarak hesaplanır.
İkame araç bedeli hesaplandıktan sonra kişinin arabasını kullanamadığı günler kapsamında aracı kullansa idi yapacağı masraflar (yakıt masrafı amortisman gideri gibi) bu hesaplamadan düşülür.
Sigortalının ikame araçla geçtiği tüm otoyol ve köprü paraları ile cezaların parası sigorta ettiren tarafından ödenir.
İkame dilen araç genellikle hasarın giderilmesine kadar verilir.
Sigorta kuruluşlarınca değişmekle beraber ikame araç süresi yedi ve on beş gün arasında değişebilir.
İKAME ARAÇ TAZMİNATI
İkame araç tazminatı ise hasar gören aracın trafiğe çıkamaması nedeniyle ortaya çıkan zarara denir. Onarım aşamasında olan aracın kullanılamamasında dolayı kazada kusuru olan taraf( araç sürücüsü ve/veya araç sahibi) sorumludur. Türk Borçlar Kanunu 49. Madde çerçevesince zararın tazmini için kusurlu tarafa başvurulmamaktadır. Aracı hasar gören kişi tazminatı karşı taraftan ya da karşı tarafın sigorta şirketinden isteyebilir.
Tazminat miktarının belirlenmesinde; aracın modeli ve markası, aracın özellikleri, aracı sigorta yaptıran şahsın aracı ne sıklıkla kullandığı, aracın bugüne kadar yapmış olduğu kilometresi, aracın onarım süresi, aracın değeri, aracın trafiğe çıkış tarihi ikame araç için ödenmesi gereken tutar gibi unsurlar dikkate alınır.
İkame araç tazminatının hesaplanmasında ticari araç ve ticari olmayan, hususi araç ayrımına dikkat etmek gerekmektedir. Kullanılamayan aracın; taksi, otobüs gibi ticari amaçla kullanılması nedeniyle ortaya çıkan zarar ticari araçlarda kazanç kaybı tazminatını konusunu oluşturur ve tazminat hesaplanırken ticari kazanç da göz önüne alınarak hesap yapılır.
Araçtan yoksun kalma tazminatı trafiğe çıkamayan hasarlı aracın günlük ikame araç bedeliyle, onarım nedeniyle trafiğe çıkamadığı gün sayısının çarpımı sonucunda hesaplanarak bulunur.
Araç değer kaybı için dava açabilmek için görevli mahkeme; sigorta kuruluşuna karşı dava açmak isteniyorsa Asliye Ticaret Mahkemesine başvurulur, araç sürücüsü ve\veya sahibine karşı dava açmak isteniyorsa Asliye Hukuk Mahkemesine başvuru yapılır. Burada dikkat edilmesi gereken diğer bir noktada da sigorta kuruluşuna karşı Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açabilme için arabuluculuk yolunun denenmiş olması gerekmektedir.
Araç değer kaybı davalarında yetkili mahkeme birçok yer olabilir: kazanın gerçekleştiği yer, kazada zarara uğrayan kişinin yerleşim yerinin olduğu yerdeki mahkeme gibidir.
Eğer sigorta şirketine iki yıl içinde başvuru yapılmazsa zamanaşımı süresi dolmuş olur.
Unutulmaması gereken önemli bir husus da taraflar eğer mahkemeye gitmek istemiyorlarsa Sigorta Tahkim Kuruluşuna başvurarak uyuşmazlığı burada çözümleyebilirler.
HÜSEYİN DOĞAN
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU NEDİR VE GÖREVLERİ NELERDİR?
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU NEDİR VE GÖREVLERİ NELERDİR?
Sigorta tahkim komisyonu 2008 yılında 5684 sayılı sigortacılık kanunu madde 30 hükmü kapsamında sigorta ve reasürans şirketleri birliği gözetiminde kurulmuş olan bir komisyondur. Söz konusu komisyon sigorta sözleşmesinde yer alan maddelerle ilgili ya da sigortalı ve sigorta şirketi tarafından yapılan anlaşma ile ilgili uyuşmazlıkları gidermeye çalışan bir kurumdur bu komisyonun üyeleri arasında bir tane temsilcisi , iki tane birlik temsilcisi bir tane tüketici derneği temsilcisi ve bir tane de akademisyen hukukçu temsilci yer almaktadır. Söz konusu komisyonun tanımı ve görevi kısaca böyleyken bu komisyona başvuru yapmanın süresi ve bazı şartları bulunmaktadır. Bu durumları inceleyecek olursak, sigorta tahkim komisyonuna yapılacak olan başvurular önce röportajlar tarafından incelenmekte olup bir çözüm sonucu almayan olaylar bağımsız Sigorta hakemlerine iletilmektedir. Söz konusu komisyonun bir olayı incelemesi için o uyuşmazlıkla ilgili durumun mahkemeye ya da tüketici sorunları hakem heyetine gitmemiş olması gerekmektedir. Sigortalı ile bir sigorta şirketi ya da üçüncü kişi ve sigorta şirketi arasında bir uyuşmazlık sonucu sigorta tahkim komisyonuna başvurmanın bazı şartları vardır bu şartlardan biri söz konusu olaydaki sigorta şirketinin sigorta tahkim komisyonuna üye olması gerekmektedir Bunun yanı sıra sigorta tahkim komisyonuna başvurmanın bir diğer şartına bakacak olursak başvuran kişinin sigorta tahkim komisyonundan önce sigorta şirketine başvurmuş olması ve bu başvuru sonucu sigorta şirketinden ret cevabı ya da 15 iş günü içerisinde cevap gelmemesi durumunda ancak sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılabileceği yukarıda da belirttiğim gibi sigorta tahkim komisyonuna üye olmayan bir sigorta şirketinin komisyona başvurarak o şirketle ilgili uyuşmazın çözülmesi istendiğinde komisyonun bunu dikkate almadı ve kendisine üye olan sigorta şirketleri ile ilgili uyuşmazlıkları dikkate aldığını unutmamalıyız. Peki söz konusu sigorta tahkim komisyonuna başvuru için neler gereklidir hangi belgeler gereklidir sorusunu cevaplamamız gerekirse buna da şu şekilde cevap vermemiz gerekir:
İlk olarak başvuran kişinin ıslak imzasının yer aldığı ve detaylıca eksiksiz bir biçimde doldurulmuş başvuru formu , bu başvuru formunu yapan kişinin kimlik belgesi fotokopisi, bu başvuru formu ile ilgili sigorta tahkim komisyonunun belirlediği başvuru ücretinin ödenmesine dair bir makbuz, öncelikle sigorta şirketine başvurulduğuna ve oradan olumsuz yanıt geldiğine ya da hiç yanıt gelmediğine dair belge, sigorta şirketine gönderilmiş olan müracaatla ilgili yazılı evrak ve bunların yanında başvuran kişinin komisyondan beklediği şeyi açık ve çeşitli evraklarla ispatlama yönteminde kendisine yardımcı olacak bu evrakları da kullanarak talep etmek istediği şeyi açık ve net bir biçimde belirtmiş olduğu bir evrakla yani bir yazıyla başvuru yapılabilir.
TAHKİM KOMİSYONU KARARINA İTİRAZ EDİLİR Mİ?
Sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılmış bir uyuşmazlıkla ilgili sigorta takibi komisyonunun vermiş olduğu karara itiraz edilip edilmeyeceğini incelediğimizde söz konusu uyuşmazlığın 5.000 TL ve daha alt seviyede değere sahip olması durumunda komisyon kararını itiraz edilemeyeceği 5000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklarla ilgili ise komisyonun kararı bildirmesinden sonra 10 gün içerisinde bir kere olmak şartıyla komisyon kararını itiraz edilebileceğini itiraz sürecinin ise itiraz başvuru formu doldurulup başvuru ücretiyle miktarı aynı olan bir ücret yatırılarak itiraz edilebildiğini bilmekteyiz Bunun dışında 40.000 TL üzerindeki uyuşmazlıklarla ilgili Sigorta tahkim komisyonu kararlarının temyiz edilebileceğini komisyonun kararına yapılan itirazım ise hakem hey tarafından incelenip bu inceleme yapıldıktan sonra 2 ay içerisinde karar verilip 3 iş günü içerisinde itiraz sahiplerine bu kararın iletildiğini de atlamamalıyız.
HÜSEYİN DOĞAN
2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU EK – 2
2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU EK – 2
ARAÇLARIN TESCİL EDİLDİKLERİ AMAÇLARIN DIŞINDA KULLANILMASI
Bahsi geçen kanunun ek ikinci maddesinde , madde başlığından da anlaşılacağı üzere araçların tescil edilmiş oldukları amaçların dışında kullanılma uygulanacağı düzenlenmiştir . Araçların motorlu araç tescil belgelerinde hangi amaç için kullanılacağı yazmaktadır . Buna göre araçların tescil belgelerinde yazan amaçları dışında kullanmak 1.002 Türk Lirası idari para cezasıyla cezalandırılmaktadır . Burada ceza sadece araç sürücüsüne değil aynı zamanda araç sürücüsüne izin veren araç sahiplerine de idari para cezası kesilmektedir . Ayrıca tescil edildiği amacın dışında kullanılan araç on beş günlük bir süreyle trafikten men edilir . Bu kanun maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında bu noktalar üzerinde durulmuştur .
İlgili kanun maddesindeki üçüncü fıkrada ise 10 \ 07 \ 2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve 03 \ 07 \ 2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında bir düzenleme yer almaktadır . Buna göre ilgili belediyeden çalışma izni ve \ veya çalışma ruhsatı almadan , alına izin ve \ veya ruhsatta belirtilmiş olan eylem konusu dışında son olarak da alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilmiş olan çalışma bölgesi yani güzergah dışında belediyenin belirtmiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşımak yasaktır .
Çalışma izni ve \ veya çalışma ruhsatı almadan belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden kişilere 5.010 Türk Lirası idari para cezası kesilmektedir . Alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilen eylem konusu dışında belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden kişilere 2.018 Türk Lirası idari para cezası kesilmektedir . Alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilmiş olan çalışma bölgesi yani güzergahı dışında belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden kişilere ise 1.002 Tük Lirası idari para cezası kesilmektedir . Yukarıda bahsedilen yasakların ihlal edilmiş olmasında itibaren bir sene içerisinde tekrar ihlal edilmesi halinde ise : çalışma izni ve \ veya çalışma ruhsatı olmadan belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal edenlere 10.020 Türk Lirası , alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal edenlere 4.036 Türk Lirası , alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilmiş olan çalışma bölgesi yani güzergahı dışında belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal edenlere de 2.004 Türk Lirası adli para cezası kesilmektedir .
Arabanın işleteni ya da arabanın sahibi aracın yukarıda bahsedilen hususların ihlal edip etmediğine bakmakla , gerekli olan tedbirleri almakla ve de gerekli olan tedbirlere uyulup uyulmadığını denetlemekte yükümlü kılınmıştır . Aracı işletenin ya da sahibinin yukarıda bahsedilen hususların ihlal edilip edilmediğine bakarken , gerekli olan tedbirleri alırken ve de gerekli olan tedbirlere uyulup uyulmadığını denetlerken aracın sürücüsü olmasına gerek yoktur .
Çalışma izni ve \ veya çalışma ruhsatı almadan belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden araç altmış gün süreyle trafikten men edilir . Alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilen eylem konusu dışında belediyenin belirlenmiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden araç otuz gün süre ile trafikten men edilir . Alınan izin ve \ veya alınan ruhsatta belirtilmiş olan çalışma bölgesi ya da güzergahı dışında belediyenin belirlemiş olan sınırlar içerisinde yolcu taşıma yasağını ihlal eden araç da on beş gün süre ile trafikten men edilir .
Belediye tarafında sınırlandırılmış ya da özgülenmiş olan ve bu amaç için verilmiş çalışma iznini ve \ veya çalışma ruhsatının verilmiş olduğunu sürenin bitmesi halinde hala belediyenin belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde yolcu taşımacılığı yapan kişilere 1.002 Türk Lirası idari para cezası kesilir . Ve bununla birlikte aracın çalışma izni ve \ veya çalışma ruhsatı aldığı süreye kadar yani aracın eksikliği giderilinceye kadar araç trafikten men edilmiş olur .
Yukarıda bahsedilen cezalarda ödeme şekli Karayolları Trafik Yönetmeliğinde düzenlenmektedir . Buna göre Maliye Bakanlığı Gelir idare Başkanlığınca görevlendirilen PTT , vergi daireleri , ilgili bankalara ve de Maliye Bakanlığına tabi muhasebe birimlerine ödeme yapılabilmektedir .
Son olarak da yukarıda bahsi geçen cezalar için kişilerin itiraz hakkı vardır . Buna göre trafik cezası verilmiş olan yerin tabi olduğu sulh ceza hekimliklerine kişiler bizzat giderek itirazda bulunabilirler .