MALULİYET TAZMİNATI

MALULİYET TAZMİNATI
İlk olarak maluliyetin tanımını yaparak başlayabiliriz . Maluliyetin kelime anlamı kişinin sakatlık geçirmesi ve vücuttaki sakatlığıdır . Maluliyet tıp terminolojisinde ise engellilik kavramını karşılamaktadır .
Türk Borçlar Kanununda maluliyet tanımı çalışmaya gücü olmamak şeklinde açıklanmıştır .
Maluliyetin anlamına derinlemesine bakarsak kişinin kaza geçirmesi ya da hastalık geçirmesi durumunda vücudunda oluşan hareketlerindeki kısıtlama hali , vücudunun işlevselliğinde olan azalma ve yetersizliktir. Kişinin vücudunda sahip olduğu organların ve sahip olduğu sistemlerin tam kapasiteyle çalışması durumunda kişi sosyal hayatını yaşamada bir zorlukla karşılaşmaz .
Maluliyet oranı ise kişinin sahip olduğu bu vücut sağlığında ve bütünlüğünde eksiklik meydana gelmesi sonucunda bu eksikliğin oranını oluşturur . Kişinin vücut fonksiyonlarında bu oranın yüzde yirmi ve üzerinde eksiklik olması halinde sosyal hayatında sıkıntı çekmesi beklenmektedir .
Maluliyetin çeşitleri bulunmaktadır : kalıcı , geçici , tam ve kısmi .
MALULİYET NEDENLERİ
1 – Doğumsal hastalıklar
2 – Kişinin gelişmesine engel bozukluklar
3 – Kişinin hastalık ya da meslek hastalığı geçirmesi
4 – Kişinin kaza geçirmesi
5 – Kişinin kasıtlı olarak yaralanması
6 – Vücut yapılarında eksilme ya da bozukluğa neden olan tıbbi uygulama hataları
MALULİYET TAZMİNAT HESAPLAMASI
Maluliyet tazminatının hesaplanmasında : kusur durumu , maluliyet durumu , gelir durumu ve indirim durumu gibi kriterler göz önüne alınarak hesaplanır .
Maluliyet tazminatı hesaplaması , meslekte kazanma gücü oranı ve çalışma gücü farklı durumlarda ve mevzuatlara göre farklılık gösterecek şekilde Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK ) tarından tespiti uygulama alanı bulur .
Kanun ve yönetmeliklerdeki ilgili mevzuatta belirlenen oranlar göz önünde tutularak sürekli iş göremezlik ödeneği uygulama alanı bulur . Fakat oranın altında kalan raporlar için kişilere iş göremezlik ödeneği bağlanması söz konusu olamaz .
Kişinin maluliyet tazminatı alabilmesi için : kusurlu yönden uygun olmayan ve kusurlu bir fiil sonucunda mağdur olması , sıfır oranında bir sağlık raporu varsa sürekli iş göremezlik ödeneği alır .
İLGİLİ MEVZUAT
28 Eylül 2021 terih ve 31612 satılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlülüğe girmiş olan Maluliyet ve Çalışma Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği uygulanmıştır . Aynı şekilde bu yönetmelik Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğini ilga etmiştir . Lakin Maluliyet ve Çalışma Kaybı Tespiti İşlemleri Tönetmeliği yürürlülüğe girmeden daha önce maluliyet durumunun tespiti isteğinde bulunulduğunda sigortalı ile bu kişilerin hak sahiplerinin itiraz ve kontrol işlemleri için yürürlülükten kaldırılan Maluliyet Tespiti Yönetmeliği uygulanacaktır .
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlülük alanı bulur.
Bunun dışında aşağıda sayılan yönetmelikler de uygulama alanı bulur.
– Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı ve Çalışma Gücü Tespit İşlemleri Yönetmeliği 4A ve 4B sigortalıların maluliyet durumunun tespiti için
– Emniyet Teşkilat Sağlık Şartları Yönetmeliği İçişleri Bakanlığı Genel Müdürlüğü kapsamında çalışan personeller
– Türk Silahlı Kuvvetler Sağlık Yönetmeliği 4C sigortalılarının maluliyet tespiti için ve Türk Silahlı Kuvvetleri ( TSK )bünyesinde görev yapan sivil ve askeri personeli ile askerlik görevi yapan kişiler için
– 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine dair çıkarılan bir kanun dahilinde görevli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı olan Koruma Güvenlik görevlileri için Özel Güvenlik Hizmetlerince dair kanunun uygulama alanı bulmasına dair hakkındaki yönetmelikteki sağlık koşulları baz alınır .
TRAFİK KAZASI SONUCUNDA İSTENECEK MALULİYET TAZMİNATI
Trafik kazalarının sonucunda kişinin vücuduna kullanamaması sonucunda yani maluliyet nedeniyle tazminat istemesidir . Kaza sonucunda mağdur olan kişinin uğradığı zarar maddi ya da manevi olabilir .
Trafik kazası sonucunda mağdur olan kişi maluliyet tazminatında bulunabilmesi için maluliyet raporunun alınması gerekmektedir . Raporun hazırlanması sonucunda yanlışlık yapıldığı düşünülüyorsa İl Sağlık Müdürlüklerine başvuru yapılabilir . Bu cevabın bekleme süresi on beş gündür . On beş gün içerisinde kişi cevap alamazsa dava açabilir . Eğer on beş gün içerisinde kişiye ret cevabı verilirse de kişi dava açabilir .
Maluliyet raporu Adli Tıp Kurumundan alınılır . Fakat Adli Tıp Kurumundan rapor alınabilinmesi için öncelik olarak savcılık ya da mahkemeden talep alınması gerekmektedir . Bu işlemlerin yapılması sonucunda maluliyet raporu alınmakta ve maluliyet oranına bağlı bir şekilde tazminatın miktarı belirlenmektedir .
ON SEKİZ YAŞINDAN KÜÇÜKLERİN MALULİYET HESABI
On sekiz yaşından küçüklerin trafik kazası geçirmesi sonucunda engelli kalması halinde bilirkişiler çocuğun gelire sahip olmaması nedeniyle on sekiz yaşına kadar tazminat hesaplamazlar ve kişi on sekiz yaşına geldiğinde ise askeri ücretle çalışacağı varsayımına dayanarak bir tazminat hesaplarlar . Kanımızca bu doğru yönde bir karar değildir . Çünkü on sekiz yaşından küçük her ne kadar çalışmıyor olsa bile sakatlığın getirdiği durum nedeniyle günlük hayatında daha fazla efor harcamak mecburiyetindedir . Bunun da göz önünde tutularak tazminat hesabının yapılması bizce hakkaniyete daha uygun bir karar olur .
TAYYİP TAŞKAN/HÜSEYİN DOĞAN